Winorośl dla amatora – jaką odmianę wybrać?

Dla mnie listopad łączy się nierozerwanie z nasadzeniami winorośli. Drobnymi krokami zakładam niewielką winnicę, którą nazywam mikro-winniczką. Docelowo znajdzie się w niej 35 krzewów winorośli z przeznaczeniem na wino oraz 12 odmian deserowych. O winorośli napisano już wiele książek, jednak na forach często można spotkać się z pytaniem: Jaką kupić smaczną, odporną na choroby winorośl, przy której nie trzeba się napracować? Niestety taka winorośl nie istnieje, ale można poszukiwać odmian dość odpornych na mróz i choroby o ciekawym smaku. Jaka więc powinna być winorośl dla amatora? Na to pytanie odpowiem poniżej.

1. Odpowiednie stanowisko dla winorośli

Winorośl potrzebuje ciepłego stanowiska, przewiewnego, ale osłoniętego od mocnych wiatrów. Optymalne warunki dla winorośli to stoki o niewielkim nachyleniu w kierunku południowym w najcieplejszych rejonach kraju, jednak przy odpowiednim doborze odmian można ją sadzić w całym kraju. Często winorośl sadzi się przy ścianach murowanych budynków, które to kumulują ciepło w dzień i oddają je nocą przez co przyspieszają dojrzewanie owoców a także chronią w pewnym stopniu przed przymrozkami, które potrafią zniweczyć plany winiarzy. Coraz popularniejszym sposobem uprawy odmian deserowych jest również uprawa pod osłonami.

2. Przeznaczenie winorośli

Winorośl sadzi się zazwyczaj w 2 celach: na wino oraz odmiany deserowe do bezpośredniej konsumpcji. Odmiany winne mają małe grona i owoce przez co również mocno wyczuwalne pestki. W ciągu sezonu zbierają dużą ilość cukru przy wyczuwalnej kwasowości. Przyjmuje się, że w jednym sezonie z krzewu możemy wytworzyć 1 do 2 butelek wina. Odmiany deserowe powstają z krzyżówek nakierowanych na uzyskanie wybornego smaku a także możliwie największych gron i owoców. Choć niektórych może to dziwić w Polsce uprawia się odmiany deserowe, których grona osiągają nawet 2,5kg a także ich smak jest znacznie lepszy od tych, które możemy znaleźć w sklepie. Wśród licznych odmian znajdziemy takie z owocami bez nasion tzw. odmiany beznasienne, owoce wielkości śliwki czy odmiany o posmaku czekolady, wiśni, cytryny, papierówki, truskawki. Wyróżnić możemy również odmiany ogólnoużytkowe, których grona i owoce są większe niż u odmian przeznaczonych na wino, jednak znacznie mniejsze od odmian deserowych. Możemy je konsumować, jednak niekiedy wytwarza się z nich również wino. Mają również często podwyższoną odporność na choroby i mrozoodporność. Winorośl dla amatora powinna łączyć te cechy, więc odmiany ogólnoużytkowe mogą być dobrym wyborem.

Przeczytaj również: Rośliny na zielony nawóz

3. Odporność na choroby a winorośl dla amatora

Wyróżniamy kilka gatunków winorośli m.in. vitis vinifera czyli winorośl właściwą, której odmiany najczęściej używane są na świecie do produkcji wina. Ten gatunek jest jednak mało odporny na choroby stąd też poszukuje się różnych krzyżówek z innymi gatunkami jak winorośl amurska, japońska czy pachnąca. Przez setki lat selekcji uzyskano tysiące odmian winorośli o różnym pokroju, wzroście, wielkości jagód, smaku, przydatności do produkcji wina, wczesności dojrzewania, ale co dla amatora najważniejsze odporności na choroby. Pamiętajmy, że nie ma odmian zupełnie odpornych na choroby. Ta sama odmiana w jednym sezonie bez oprysków może poradzić sobie bardzo dobrze a w kolejnym nie dać rady. Zależy to od lokalizacji, gleby, warunków pogodowych, ale także doboru odmian. Przy zakupie nie kierujmy się więc tylko wielkością gron czy smakiem a bardziej odpornością na choroby.

4. Dobór odmian – winorośl dla amatora

Dla winoogrodnika amatora można wprowadzić dodatkowy podział winorośli ze względu na choroby tj. odmiany pancerne (bardzo odporne na choroby, ale zwykle niezbyt smaczne), odmiany pośrednie tj. względnie smaczne i dość odporne na choroby oraz odmiany bardzo smaczne, ale o niewielkiej odporności na choroby. Warto również zwrócić uwagę na odmiany o dużej mrozoodporności, jeśli nie chcemy okrywać krzewów. Przedstawię Wam poniżej kilka odmian, na które się zdecydowałem.

Odmiany ogólnoużytkowe i winne

Solaris – odmiana na wino białe o dość dużej odporności na choroby i wczesnej dojrzałości w warunkach naszego kraju. W mojej lokalizacji (blisko rzeki), po długotrwałych opadach (bez oprysków w tym sezonie) złapał mączniaka rzekomego. Przy podstawowych opryskach profilaktycznych (nawet ekologicznych) jest prosty do opanowania.

Muscat Bleu – wysoko rosnąca odmiana ogólnoużytkowa popularna dla amatorów. Stosunkowo smaczna, o wysokiej odporności na mróz, ale przede wszystkim na choroby. W mojej lokalizacji druga pod względem odporności na choroby. Jeśli szukasz winorośli dla amatora to Muscat Bleu powinien się sprawdzić.

Galanthe – krzyżówka dwóch powyższych odmian. Odmiana o wysokiej mrozoodporności i niezłym smaku. Coraz częściej amatorzy produkują z niej wino, ale jest również bardzo smaczna. Wysoka odporność na choroby.

Swenson Red – popularna odmiana o wysokiej mrozoodporności i wzroście, dzięki czemu może pokrywać altany. Ostatecznie zrezygnowałem z niej ze względu na zbyt duży wzrost a dodatkowo łapała w moim siedlisku mączniaka rzekomego. Jest często proponowana jako winorośl dla amatora. W naszym kraju produkuje się z tej odmiany m. in. wina likierowe.

Odmiany deserowe

Nero – odmiana deserowa, jednak niektórzy dodają ją do nastawów. Bardzo popularna w naszym kraju, jednak o stosunkowo niewielkiej mrozoodporności, więc w większości lokalizacji wymaga okrywania zimą. U mnie jedna z odporniejszych odmian.

Arkadia – jedna z najbardziej popularnych w Polsce odmian wielkoowocowych (deserowych). Jest bazą porównawczą dla innych odmian, jednak wymaga okrywania i ma niższą odporność na choroby od powyższych odmian.

Gałachad – jedna z najwcześniejszych odmian deserowych wielkoowocowych, jednak o niskiej mrozoodporności. Jak dotąd w moim siedlisku radzi sobie bardzo dobrze, jednak ostateczną ocenę wystawię za kilka lat.

Arocznyj – różowa odmiana wielkoowocowa o smacznych owocach. Jest to odmiana winorośli deserowych „na trudne czasy”. Radzi sobie bardzo dobrze w naszym klimacie i ma podwyższoną odporność na choroby. Nie znaczy to jednak, że w każdym siedlisku i każdym sezonie poradzi sobie bez oprysków (w przypadku tej odmiany powinno wystarczyć odpowiednie ekologiczne prowadzenie). Jest to odmiana, którą trzeba okrywać zimą.

To zaledwie kilka popularnych odmian, które sprawdzają się w naszym kraju.

Przeczytaj również: Przygotowanie gleby pod sad

5. Sposób prowadzenia winorośli

Pewnie wielu z Was wyobraża sobie winorośl z domu rodzinnego porastająca altanę, którą nikt nigdy nie pryskał przeciw chorobom i specjalnie nie przejmował się cięciem. Była to prawdopodobnie Beta, jednak jej smak nie wyróżniał się w pozytywny sposób. Decydując się na uprawę jednego, kilku czy kilkuset krzewów musimy nauczyć się ich prowadzenia. Część odmian o wysokiej mrozoodporności i intensywnym wzrośnie możemy prowadzić po altanach tworząc różne formy na ścianach czy dachu. Odmiany winne często prowadzone są w szpalerach w formie Guyot a deserowe, wymagające dużej ilości starego drewna najczęściej w formie sznura, który można przygiąć do ziemi i przysypać na zimę ziemią. Jest to znaczne uproszenie a istnieją również formy prowadzone po słupkach np. w formie głowy.

6. Gdzie kupić winorośl dla amatora?

Winorośl można kupić niemalże wszędzie, nawet w popularnych dyskontach o odpowiedniej porze roku. Robiąc tam zakupy kupujemy kota w worku, gdyż nie mamy pewności, że jest to dokładnie ta odmiana. Zazwyczaj odmiany w sklepach są mylone, przywiesza się im piękne kolorowe plakietki, z cudownymi zdjęciami a niekiedy nawet zmienia się im nazwy. Mogą to być odmiany zupełnie niedopasowane do siedliska, które mogą nawet w Polsce nie zdążyć dojrzeć. Z tego względu zachęcam Was do zakupu u winoogrodników. W Polsce zakłada się coraz więcej winnic, stąd też często znajdziecie je w swojej okolicy. Może warto je odwiedzić? Myślę, że większość właścicieli winnic chętnie odsprzeda część sadzonek, odpowie na pytania i poleci odpowiednie odmiany do danej lokalizacji. Możecie również zamówić winorośl dla amatora na forum, na którym ja robię zakupy i zawsze była to dobra inwestycja. Zapraszam Was na stronę www.winogrona.org

Powyższe informacje to skrótowy opis niezwykle szerokiego zagadnienia. Winorośl dla amatora powinna być prosta w uprawie, o wysokiej odporności na choroby i mrozoodporności i możliwie najsmaczniejsza. Nie istnieją odmiany idealne, ale możemy poszukać takich, które najbardziej nam odpowiadają. Nie kupujmy przpypadkowych odmian w najbliższym sklepie lecz spokojnie zastanówmy się nad odmianami, które sprawdzą się w naszej lokalizacji.

Zachęcam Was do nowych nasadzeń i dzielenia się informacjami.

Zapraszam na mojego Instagrama.