rozsada pomidorów

Rozsada pomidorów czyli jak wysiewać i dbać o sadzonki pomidora

Pomidor to dla wielu ogrodników święty Graal ogrodnictwa. Poszukujemy coraz to nowszych, ciekawszych odmian. Analizujemy sposób wysiewu, kiełkowania, podłoże, oświetlenie czy temperaturę. Następnie próbujemy trafić w idealny moment wysadzenia pomidorów do gruntu czy szklarni. Niewątpliwie rozsada pomidorów to dla wielu skomplikowany proces. Stąd też wytłumaczę jak wysiewać pomidory, aby był to proces przyjemny a uprawa pomidora nie nastręczała problemów. Jest to dokładne opracowanie a wersję skróconą znajdziesz pod wpisem: Jak siać pomidory na rozsadę? Rozsada pomidorów krok po kroku

Kiedy wysiewać pomidory

Na grupach o uprawie warzyw temat rozsad pojawia się już na początku stycznia. Zwykle jednak nie są to pomidory a inne warzywa. Mimo to wciąż popełnia się wiele błędów w kwestii terminu wysiewu pomidorów. Odpowiednio przygotowana rozsada pomidorów potrzebuje od wysiewu do wysadzenia do gruntu 6 do 8 tygodni. Przyjmując, że wiosenne przymrozki kończą się około 15 maja (a nie zawsze tak jest) to optymalnym terminem wysiewu będzie połowa marca do początku kwietnia. Oczywiście mowa tu o wysiewie pomidorów do gruntu lub nieogrzewanych tuneli foliowych. W przypadku ogrzewanej szklarni wysiewać można wcześniej. Więcej o tym kiedy wysiewać pomidory przeczytasz we wpisie: Kiedy wysiewać pomidory – rozsada pomidorów sadzonych do gruntu.

Jakie odmiany pomidorów

To pytanie na które nie ma idealnej odpowiedzi. Powstały i wciąż powstają tysiące nowych odmian. Jedni szukają wśród odmian wschodnich, które często odznaczają się lepszym dopasowaniem do naszych warunków. Możemy wybierać odmiany wysokorosnące, karłowe czy dwarf. Dostępne są odmiany o przeróżnych kolorach i zróżnicowane pod względem wielkości czy smaku. Warto jednak szukać odmian o podwyższonej odporności na choroby a w szczególności na zarazę ziemniaka. W przypadku upraw typowo ekologicznych to właśnie ta choroba najczęściej przekreśla udane zbiory lub znacznie skraca sezon pomidorowy. Pamiętajmy, że zdrowa rozsada pomidorów to również zdrowsze krzewy w kolejnych miesiącach.

nasiona pomidorów
Wybór odmian jest ogromny i każdy znajdzie odmiany dla siebie.

Pojemniki do wysiewu pomidorów

Do wysiewu i prowadzenia rozsady pomidorów stosuje się różne pojemniki. W pierwszej fazie (tzn. przed pikowaniem) może to być dowolny pojemnik tzn. doniczka, pojemnik po lodach, mięsie czy owocach. Ważniejsze są pojemniki, do których pikujemy pomidory (każdy osobno). Muszą być na tyle duże, aby korzenie pomidorów miały miejsce się rozrosnąć. Często stosuje się ucięte butelki po napojach, doniczki, kubki po piwie, ale również wielodoniczki. Niestety te ostatnie to zły pomysł, gdyż zazwyczaj mają wiele komórek, ale bardzo niewielkich. Stąd też korzenie szybko przerastają podłoże a sadzonkom pomidorów brakuje składników odżywczych.

Warto zdecydować się na możliwie duże pojemniki. Jeśli zależy nam na estetycznych pojemnikach warto po pikowaniu pomidorów przesadzić je do doniczek P9 czyli 9x9x9cm. Osobiście stosuję doniczki podobne do P9, gdyż mają wymiar 9x9cm, ale są wyższe, gdyż mają 14cm. Dzięki temu nie zabierają więcej miejsca na parapecie niż typowe P9 a jednocześnie mieszczą znacznie więcej podłoża. Są więc idealne do rozsady pomidorów czy papryki. Możemy ich używać wielokrotnie a dzięki większej wysokości wystają poza ramę okna, przez co do sadzonek pomidorów dociera więcej światła słonecznego.

pojemniki rozsada pomidorów
Porównanie pojemnika P9 (9x9x9cm) i wyższego (9x9x14cm).

Podłoże do wysiewu pomidorów

W przypadku rozsady pomidorów stosujemy podobne podłoże jak w przypadku innych warzyw. Oczywiście możemy przygotować je samodzielnie na bazie torfu, pelitu i nawozów, jednak trzeba odpowiednio przeliczyć ilość nawozu. Lepiej bazować na sprawdzonych rozwiązaniach. Niektórzy stosują również kompost, jednak uważam, że na tym etapie rozsady kompost ewentualnie można dodać do podłoża po przepikowaniu. Najlepiej zakupić sprawdzone podłoże do wysiewu warzyw (nie będę podawał firm, choć sam od lat używam tylko jednej, która dotąd mnie nie zawiodła).

Podłoże do wysiewu warzyw ma delikatną, przepuszczalną strukturę i niewielką ilość nawozu. Można je zmieszać z perlitem, który lepiej zatrzymuje wodę. Jest to odpowiednie rozwiązanie na pierwszy etap tzn. od wysiewu do pikowania. Rozsada pomidorów uprawiania w tym podłożu po przepikowaniu a przed wysadzeniem do gruntu będzie wykazywać braki w nawożeniu. Stąd też trzeba będzie nawozić taką rozsadę lub już przy pikowaniu możemy zasadzić sadzonki pomidorów do innego podłoża. Można zmieszać podłoże do wysiewu warzyw z kompostem lub od razu wprowadzić podłoże do uprawy warzyw (ma więcej nawozów). Ze względów ekologicznych promuje się podłoże beztorfowe, jednak to jeszcze mało popularne rozwiązanie w naszym kraju i można spotkać się z bardzo zróżnicowanymi opiniami o poszczególnych podłożach. Za jakiś czas jednak może to być bardzo ciekawe rozwiązanie.

Wysiew pomidorów na rozsadę

Gdy nadejdzie odpowiedni czas na wysiew pomidorów a jesteśmy wyposażeni w podłoże, pojemniki i nasiona możemy wreszcie siać pomidory. Stosuje się różne metody. Najprostszą jest wysiew nasion do podłoża i przykrycie nasion odrobiną ziemi (głębokość ok. 0,5cm). Na tym etapie możemy wysiewać pomidory rzutowo, pozostawiając odrobinę miejsca pomiędzy nasionami. Przy wysiewie większych ilości odmian warto je w jakiś sposób oznaczyć. Inną metodą jest podkiełkowanie nasion na waciku – dzięki temu sadzimy do podłoża tylko te nasiona, które skiełkują. Możemy umieścić namoczony ręcznik papierowy czy wacik w woreczku strunowym, zamykanym pojemniczku czy słoiku, który zawiniemy w worek foliowy. Dzięki temu utrzymamy stałą wilgotność podłoża. Dla pewności możemy codziennie przewietrzyć pojemnik.

kiedy wysiewać pomidory
Rozsada pomidorów powinna być krępa i nie wyciągać się do słońca.

Nasiona pomidorów mają długą przydatność do wysiewu. Jest to zazwyczaj około 5 lat, jednak często również starsze nasiona kiełkują. Potrzebują do tego celu temperatury powyżej 20 stopni Celsjusza (około 20-24 stopni). Nasiona pomidorów kiełkują zwykle już po kilku dniach. Zależnie od odmiany czy nasion jest to zazwyczaj 5 do 10 dni. Dla podniesienia temperatury przy wysiewie możemy pojemniki z podłożem czy nasionami postawić na macie grzewczej czy innym elemencie grzewczym. Trzeba jednak pamiętać aby od razu po wykiełkowaniu wystawić je do światła.

Przeczytaj również: Co siać w marcu – rozsady i siew do gruntu warzyw

Gdzie i w jakich warunkach trzymać rozsadę pomidorów?

Sadzonki pomidorów do odpowiedniego, zdrowego wzrostu potrzebują spełnienia podstawowych wymagań. Poza wspomnianym wcześniej podłożem potrzebują odpowiedniej temperatury, ale również nasłonecznienia. Dlatego właśnie nie warto wysiewać pomidorów wcześniej niż w połowie marca. W lutym, w naszym kraju, jest jeszcze krótki dzień i niewiele słońca, stąd też pomidory przy zapewnionej odpowiedniej temperaturze będą się wyciągać, poszukując słońca. Nam zależy na krępych, ciemno-zielonych roślinach. Dlatego rozsadę pomidorów podnosimy względem parapetu na tyle, aby rama okna nie zasłaniała roślin.

Najlepsze do uprawy pomidorów z rozsady będzie okno południowe a oczywiście najgorsze północne. Ważny jest odpowiedni stosunek nasłonecznienia do temperatury. Po wschodzie roślin nieco obniżamy temperaturę. Odpowiednia będzie taka w granicach 16 do 20 stopni (niższa w nocy a wyższa w dzień). Odpowiednim miejscem do uprawy będzie nasłoneczniony parapet w domu lub ogrzewana szklarnia. Nieogrzewany tunel nie nadaje się do prowadzenia rozsady. W temperaturze poniżej 10-12 stopni C pomidor przestaje się rozwijać. W temperaturze poniżej 0 po prostu ginie.

Pikowanie pomidorów

Pikowanie pomidorów nie jest działaniem koniecznym (jeśli posialiśmy każdą roślinkę do oddzielnego pojemnika), ale warto je przeprowadzić, aby wzmocnić nasze sadzonki i wybrać najmocniejsze rośliny. Należy je przeprowadzić gdy roślina wytworzy pierwsze liście właściwe (już wcześniej posiada 2 liścienie). Zabieg ten wykonujemy bardzo dokładnie. Warto przy tym trzymać sadzonkę za liście a nie bardzo delikatną jeszcze łodygę. Delikatne uszkodzenie korzeni (przy wyciąganiu jej z podłoża) pobudzi roślinę do wzmocnienia systemu korzeniowego. Przy okazji sadzimy ją niżej niż dotąd rosła, możliwie nisko, niemalże pod same liście właściwe. Pomidor ma tę właściwość, że z łodygi zakopanej w ziemi wytwarza nowe korzenie. Jest to sposób wzmocnienia sadzonki, która dzięki większej powierzchni systemu korzeniowego będzie się lepiej rozwijać. Warto wcześniej wykonać otwór w podłożu i włożyć do niego sadzonkę wciąż trzymając ją za liście. Następnie uklepujemy ziemię i lekko dociskamy.

rozsada pomidorów
Po przepikowaniu należy każdej sadzonce zapewnić oddzielny pojemnik.

Przez jakiś czas takie sadzonki będą oklapnięte i warto na dobę odsunąć je od bezpośredniego światła słonecznego. Pamiętajmy również, aby nie podlewać sadzonek po liściach. Pomidory tego nie lubią a wystawione pomidory na słońce, z kroplami wody na liściach zostaną poparzone przez światło słoneczne. Zahamuje to na jakiś czas wzrost sadzonek i będą one również słabsze w kolejnych fazach. Po dniu czy dwóch przepikowane pomidory powinny się podnieść i w kolejnym etapie rozwoju będą potrzebować dużo światła słonecznego. Niektórzy pikują pomidory dwukrotnie, aby jeszcze bardziej pobudzić je do rozbudowy korzeni. Istnieją badania, według których pomidor programuje swój dalszy wzrost w zależności od tego czy korzenie miały wystarczająco miejsca w pojemniku. Warto zapewnić każdej sadzonce oddzielną i odpowiednią doniczkę, o której wspominałem wyżej.

Podlewanie rozsady pomidora

Sadzonki pomidora podlewamy delikatnie i trzeba sobie to wypracować. Przelane sadzonki w efekcie padną. Początkowo, gdy system korzeniowy pomidorów jest niewielki podlewamy je od góry. Po przepikowaniu, gdy korzenie się rozrosną możemy zacząć podlewać je od spodu (do podstawki). Dzięki temu zmusimy sadzonki do rozrostu brył korzeniowej. Wielu ogrodników stosuje jednak tylko podlewanie od góry i trzeba samemu dobrać odpowiednią dla nas metodę.

Rozsada pomidorów – nawożenie

Pomidory to rośliny o dużych potrzebach pokarmowych. Mimo to nawożenie na etapie rozsady powinno być wykonywane stopniowo i w dalszych jej fazach. Młode siewki nie potrzebują nawożenia. Najlepiej dobrać odpowiednie podłoże. Podczas pikowania pomidorów możemy przejść na podłoże do uprawy warzyw lub do tego do siewu warzyw dodać kompostu.

Braki pokarmowe na roślinach pojawiają się na dolnych liściach. Roślina nie mogąc wykarmić się w całości poświęca najstarsze liście aby przeżyć. Warto jednak dopasować tak nawożenie aby do tego etapu nie doszło. Wstrzymajmy się z nim przynajmniej przez 2 tygodnie od pikowania. Wtedy możemy zastosować w zależności od preferencji delikatny nawóz (każdy musi sam dojść do odpowiednich proporcji). W przypadku upraw ekologicznych może to być mocno rozcieńczona gnojówka z pokrzywy, nawóz z bananów, płyn z kompostu Bokashi czy wermikompostu. Możemy również zdecydować się na specjalistyczne nawozy do uprawy pomidorów, jednak trzeba dobrać odpowiednią dawkę. Często stosuje się biohumus w płynie, jednak nie ma on na opakowaniu podanych proporcji nawozu i jest to bardziej stymulator wzrostu niż stricte nawóz.

rozsada pomidorów
Przy uprawie pomidorów powinno zależeć nam na krępych sadzonkach. Trudno o takie przy wysiewie w styczniu czy lutym bez sztucznego doświetlania.

Hartowanie sadzonek pomidora

To jeden z najważniejszych etapów prowadzenia rozsady pomidorów. Hartowanie pomidorów ma na celu dostosowanie sadzonek, które dotąd miały idealne warunki do trudów uprawy w gruncie, tunelu czy szklarni. Będą tam narażone na chłód, ale również mocniejsze światło słoneczne (uchroni to je przed poparzeniami słonecznymi). Hartowanie rozpoczynamy około 1,5 tygodnia przed wysadzeniem sadzonek do gleby. Najlepiej robić to stopniowo. Na początku tylko rozszczelniamy okno, potem je otwieramy a z czasem wynosimy rośliny. Muszą one także przywyknąć do wiatru a takie hartowanie wzmocni je i szybko zauważymy różnicę w budowie sadzonek, które będą bardziej krępe. Możemy trzymać pomidory w ciągu dnia w tunelu foliowym lub po prostu na tarasie. Ograniczmy jednak na początku nasłonecznienie i nigdy nie podlewajmy pomidorów po liściach.

Rozsada pomidorów – wysadzanie do gruntu i szklarni

Gdy minie ryzyko wiosennych przymrozków a jest to zwykle około 15 maja, choć bywa i później, wysadzamy sadzonki pomidorów do gruntu. W ogrzewanym tunelu czy szklarni robimy to wcześniej. Ważne aby rozsada pomidorów była odpowiednio duża, zdrowa i zahartowana. Lepiej przyjmują się mniejsze sadzonki, niż te przerośnięte i już z zawiązkami kwiatów. Dodatkowo trudno przenosi się wysokie sadzonki, które mogą się nam złamać przy przenoszeniu czy sadzeniu. Stąd też nacisk na odpowiedni termin wysiewu dopasowany do momentu wysadzania do gruntu. Przed wysadzeniem rozsady należy odpowiednio przygotować podłoże a pomidory posadzić możliwie głęboko (pod same liście a czasem warto oberwać najsłabsze dolne liście) aby sadzonka wypuściła nowe korzenie.

Przeczytaj również: Uprawa no-dig czyli warzywnik bez przekopywania

pomidor honey moon f1
Zdrowa rozsada pomidorów to większa szansa na obfite plony.

Szczepienie pomidorów

W uprawach specjalistycznych popularne jest szczepienie pomidorów na podkładce w celu wzmocnienia systemu korzeniowego pomidorów i odporności na choroby. Do szczepienia używa się dzikich odmian pomidora.

Doświetlanie a rozsada pomidorów

Jeśli chcemy wzmocnić naszą rozsadę możemy ją dodatkowo doświetlać lampami przeznaczonymi do doświetlania roślin. Warto jednak zagłębić się w temat i dobrać oświetlenie o odpowiedniej mocy i barwie, aby dawały efekt a nie tylko stracić pieniądze.

pomidory dwarf
Odmiany Dwarf pomidorów są odporniejsze na niedobory światła (nie wyciągają się tak jak typowe odmiany).

Błędy przy tworzeniu rozsady pomidora

Jak widać na etapie tworzenia rozsady pomidora można popełnić masę błędów. Są to m.in. wyciągnięte pomidory (zbyt mało światła / za wysoka temperatura), przelane lub przesuszone sadzonki, nieodpowiednie, zbyt małe pojemniki. Błędem jest również podlewanie na liście przez co mogą zostać one poparzone przez słońce. Niektóre problemy roślina sama sygnalizuje. Braki pokarmowe objawiają się na dolnych liściach a przenawożenie objawia się wywinięciem liści do góry i zbyt ciemną barwą. Zbyt jasna barwa to brak azotu lub światła. Ciemno-fioletowa barwa to problem z pobieraniem fosforu, zazwyczaj wynikający ze zbyt niskiej temperatury.

Zapraszam również na Forum Ogrodnicze Oaza

Share

You may also like...

4 komentarze

  1. 30 stycznia, 2023

    […] Uprawa pomidorów i w zasadzie samo pytanie jak siać pomidory jest bardzo popularne w internecie. Już od stycznia wielu ogrodników chciałoby wysiewać pomidory. Warto się z tym jednak wstrzymać. O tym jak i kiedy siać pomidory na rozsadę w sposób uproszczony przedstawiam w poniższym artykule. Bardziej szczegółowy opis znajdziesz w artykule: Rozsada pomidorów czyli jak wysiewać i dbać o sadzonki pomidora […]

  2. 1 lutego, 2023

    […] 1 […]

  3. 5 lutego, 2023

    […] Przeczytaj również: Rozsada pomidorów czyli jak wysiewać i dbać o sadzonki pomidora […]

  4. 13 lutego, 2023

    […] Przeczytaj również: Rozsada pomidorów czyli jak wysiewać i dbać o sadzonki pomidora […]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Facebook
YouTube
Pinterest
Instagram